سیلاژ چیست؟ + مزیت‌های اصلی سیلاژ علوفه ای

سیلاژ، واژه ای است که امروزه در حوزه دامپروری، بسیار با آن روبرو هستند که در این مقاله با این مفهوم و مزایای آن آشنا می‌شویم.

یکی از مهم ترین و اساسی‌ترین مسائل دامداران درخصوص پرورش دام های زنده، بحث خوراک دام است که باید آن را با نهایت دقت انجام دهند.

کیفیت خوراک دام با کیفیت محصولات جانبی و میزان پروار شدن طبیعی دام ها ارتباط مستقیم دارد. به این منظور که هر چقدر غذای دام با کیفیت باشد، میزان محصولات دام ها، چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی، بسیار بالاتر است.

مسئله حفظ ارزش غذایی علوفه و مخصوصا ذرت که به عنوان اصلی‌ترین تغذیه دام‌ها به شمار می‌روند، باعث به میان آمدن مفهومی به نام سیلاژ می‌شود.

سیلاژ چیست؟

سیلاژ در نوع تقسیم‌بندی بر اساس منشاء خوراک، می‌توان در دسته مواد علوفه ای تقسیم کرد. سیلاژ از تخمیر کنترل شده محصولات مرطوب مانند علوفه ذرت، جو، سورگوم، یونجه و شبدر تولید و فرآوری می شود و خوراکی بی همتا برای انواع دام محسوب می‌شود. با کمک تخمیر، این خوراک به مدت طولانی‌تر نگهداری می‌شود و حاوی مواد سودمند انرژی زا ، برای تقویت دام است.

عامل کلیدی در تهیه سیلاژ مناسب ، تولید زیاد اسید لاکتیک در زمان کم و کاهش سریع PH در علوفه های سیلاژ شده می باشد. نتایج تحقیقات نشان می دهند که لاکتوباسیلوس ها، میکرو ارگانیسم های غالب در علوفه های در حال رشد بوده و در تخمیر سیلو نقش اساسی دارند. تخمیر در سیلاژ سبب می شود، تا مدت ها بتوان از علوفه های سیلاژ شده استفاده نمود، بدون آنکه ارزش غذایی علوفه تغییر زیادی کند. در ایران معمولا سیلاژها با گیاه ذرت خرد شده (شامل ساقه، بلال و برگ) تهیه می‌شود، اما در کشورهایی که تولید یونجه زیاد بوده و خشک کردن آن با مشکلاتی روبرو می‌باشد، سیلاژ یونجه، جو، سورگوم و شبدر نیز تهیه می‌گردد.

با استفاده از سیلاژ کردن علوفه حتی در زمانی که شرایط آب و هوایی خوب نیست، تغذیه حیوانات به خوبی تامین می‌شود. برای سیلاژ کردن، علوفه‌ها در ابتدا بریده می‌شوند و سپس تخمیر می‌گردند تا در حد امکان مواد مغذی، مانند قندها و پروتئین‌های آن را حفظ کنند. تخمیر توسط موجودات میکروسکوپی که در علوفه زندگی می‌کنند، انجام می‌شود.

برای حفظ مواد مغذی، این فرآیند باید در شرایط اسیدی (حدود pH 4-5) انجام شود تا علوفه‌ای حاصل شود که گاوها و گوسفندها به خوردن آن علاقه داشته باشند. تخمیر در PH بالاتر منجر به تولید سیلاژ با طعم بد و مقادیر کمتر قند و پروتئین می‌شود.